artikelku

Wis Kilangan Jawane

Tahun ajaran anyar akih sing padha mlebu sekolah SD/MI, SMP/MTS, SMA/MA,Perguruan Tinggi. Ana salah sawijining bocah arep mlebu Perguruan Tinggi bocah kuwi  jenenge Ranti. Dheweke arep daftar ing sawijining Perguruan Tinggi Negri ing Semarang yaiku ing UNNES. Dheweke arep jipuk jurusan Bahasa Jawa, pas ditakoni kanca-kancane lan sadulure arep jipuk jurusan napa dheweke banjur njawab jipuk jurusan Bahasa Jawa. Nalika njawab nak kapingin jipuk jurusan Bahasa Jawa dheweke diomomgi “alah kenapa kuwe kok jipuk jurusan Bahasa Jawa iku jurusan sing gak bermutu isih ana jurusan sing luwih apik”

Awit saka omongan kuwi Ranti atine rada mangkel  emang apa salahe jipuk jurusan Bahasa Jawa kan malah luweh apik tho nisa nglestarikake budayane dhewe. Ranti tetep ora terpengaruh saka omongan kaya mengkana, nanging malah semangate saya gedhe dheweke kapingin nunjukake yen wong lulusan Bahasa Jawa kuwi ora sing diomongake wong-wong. Wektu kuliah pertama wis diwiwiti  Ranti semangat temenan amarga oleh kanca anyar lan bakal intuk ilmu kang luwih akih tentang Bahasa lan Budaya Jawa. Amarga lagi kuliah sing kawitan para dosen durung menehi  materi  rada akeh nanging pada nepangake awake dewe. Ana salah sawijining dosen sing ngendika yen jurusan Bahasa Jawa kuwi jurusan hebat yen ana sing ngomong jurusan Bahasa Jawa kuwi katrok utawa gak kanggo iku mesthi wong kuwi bodhoh ora ngerti  lan paham babagan Bahasa Jawa. Malah ana ing salah sawijining kampus ing Belanda sing jurusan favorit inggih menika jurusan Bahasa Jawa, saka omongane dosene mau Ranti semngate saya nambah terus  lan rada kaget lan ora nyangka bilih ing Belanda ana jurusan Bahasa Jawa

Perkuliahan wis mulai aktif lan Ranti pingin dadi mahasiswa sing aktif ning kampus mung ora Cuma kuliah wae, nanging dheweke melu UKM KJ (Unit Kegiatan Mahasiswa Kesenian Jawa) dheweke melu karawitan yaiku musike wong jawa lan melu drama jawa sing dikenal kethoprak. Senajan dheweke biyen durung tahu latihan, nanging dheweke kepingin bisa lan kapingin nampilake utawa nunjuke musike wong jawa sampe luar negri. Akeh wong sing pada remehake Basa Jawa padahal ya budayane dewe kuwi jawa kenapa  malah ngelek-ngeleki budayane dewe, mengko nak budayane dijupuk negara liya pada orak trima, nanging ora pada gelem jaga lan nglestarikake utawa sinau budayane dewe, ajo mung gembar-gembor nanging kudu di wujudake.

                Saiki wong jawa wis pada kelangan jawane akeh bocah cilik sing wis ora bisa basa marang wong sing luwih enom, para mudha wis pada ora duwe sopan snatun marang wong sing tuwo. Aku tahu reti yen bocah cilik ora reti bahasa jawa babar pisn bocah kuwi ya wong jawa nanging ora reti bahasa jawa, bapake pernah ngomong ning omongan kuwi ana tembung siji bocah kuwi banjur takon marang bapake “bapak siji itu apa?” fenomena sing gawe atiku nyeseg lan  gumun kenapa bisa ana bocah jawa sing ora reti siji iku apa, iku apa kesalahane wong tuwane sing ora marahi bahasa nenek moyange utawa perkembangan zaman ? iki sing isih aku temukke jawabe

Awale Ranti kapingin dadi sosiolog, awal kuliah dheweke ora mudeng babar pisan babagan mata kuliah ing jurusan bahasa jawa amarga dheweke biyen MA jurusan ips, ing awal kuliah Ranti isih kebayang karo jurusan sosiologi lan isih banget pingin dadi sosiolog, nanging san saya suwe dheweke

diomongi yen nak wis kadung nyemplung lan telas ya wis di telesake pisan jo setengah-setengah. Saka omongan kuwi Ranti mikir maneh lan omongan kuwi ana benere. Saka kana Ranti wis mikirake saka jurusan bahasa jawa dheweke bakal dadi apa lan kepingin ngasah kemampuanne ing bidang Bahasa jawa amarga dheweke duwe mimpi lan kepingin wujudake impiane kuwi. Ranti sering intuk semangat saka bapak-ibune kanca-kancane lan para dosen ing kampus

Melebu ing Perguruan Tinggi Ranti intuk ilmu anyar lan kanca anyar, ing kelase dheweke duwe kanca cedak yaiku jenenge Risma. Risma anduweni sifat apik lan bisa klop karo Ranti iku sing dadikake Ranti cedak temen marang Risma lunga reng ngendi bae bareng, ngerjakake tugas bareng, nanging kose ora bareng. Risma pernah ora mangkat kuliah amarga lara lan dikon priksa wong tuane Ranti ngrasa separuh jiwane ilang amarga ora ana Risma, banjur pas kuliah kosong dheweke nelfon Risma ngomong nak kangen lan pingin Risma ndang mari lan bisa kuliah lan ketemu marang dheweke. Kanca-kancane Ranti cah Sastra Jawa padha apik-apik lan perhatian kabeh marang kanca siji lan sing liyane.

Bahas maneh babagan nak ing zaman saiki akeh wong jawa sing wis padha kilangan jawane, iku dadikake Ranti prihatin marang budayane dewe. Dheweke ora trima yen wong jawa ngala-ngalani budayane dhewe. Melebu  jurusan bahasa jawa kawitane pancen angel nanging yen wis kenal lan mendalami bakal tertarik lan remen sanget iku sing dirasake Ranti kaya pepatah sing nyebutke Tak Kenal Maka Tak Sayang.

Saben Ranti bali kampung terus kepetukan marang kancane, banjur kancane mesthi  pada takon ngana kuwi sing dipelajari ning jurusan bahasa jawa iku apa bae ta?. Ranti banjur nyeritakake dheweke ing kampus lan nyeritakake pelajaran sing di intuki ing bahasa jawa. Ternyata ing bahasa jawa dewe akih budaya sing Ranti durung ngerti, misale budayane wong sala, wong yogyakarta, lan liyane. Lan ing bahasa jawa uga akih ragam bahasa, misale bahasa ngapak, bahasa kraton, bahasa sanksekerta lan liyane sing pasti durung dingerteni Ranti.

Awit Ranti kuliah ing jurusan bahasa jawa Ranti oleh mata kuliah babagan budaya jawa salah sawijining yaiku Sastra Pewayangan. Ing mata kuliah iki saben mahasiswa wajib nonton pagelaran wayang supaya ngerti lan kenal babagan wayang. Awale Ranti anduweni  rasa males nonton wayang amarga mikir mosok cah enom nonton wayang terus nonton sampe isuk. Nanging san saya suwe Ranti duwe rasa remen nonton wayang lan pancen kudune anduweni rasa seneng karo salah sawijining budaya jawa kuwi.

Pisan pindho Ranti nonton wayang, Ranti atine gumun kenapa kok ning desane saben ana wayang dheweke pengen nonton ora diolehi marang wong tuane. Ranti ijeh mikir emang kenapa sampe ora oleh nonton wayang padahal kuwi budayane dhewe kenapa ora oleh.

Saking penasarane marang babagan kenapa biyen dheweke ora oleh nonton wayang, Ranti ngamati jebule kakehan wayang ning desane iku disalah gunake, akeh wong padha mabuk-mabukan. Nanging semenjak Ranti melebu bahasa jawa dheweke malah seneng nonton wayang, malah dheweke bisuk nyen wis lulus dheweke pingin bangun sanggar ing desane. Ing sanggar kana dheweke pingin ngajari gamelan, tari tradisional marang bocah-bocah sekolah utawa bocah-bocah sing wis ora sekolah meneh.

 Ranti kepingin wong jawa ngerti marang budayane lan seneng marang budayane, tunjuke yen budaya jawa iku hebat kaya budaya manca sing saiki wis nyihir marang kawula mudha. Zaman saiki akih wong manca sing seneng melajari budaya sing ana ing indonesia khususe budaya jawa, aja nganti kitha sing wong jawa malah ninggalake budayane dhewe lan malah ngelek-ngelek budayane dhewe. Budaya jawa iku dudu budaya sing kuna nanging budaya sing minulya lan budaya sing akih unsur senine. Dadi mulai saiki kitha wong jawa kedhah remen marang budayane dhewe aja nganti dijupuk karo wong manca. Aja ngisin-ngisini mosok wong jawa ora ngerti marang budayane utawa sering disebut wong jawa kok ora jawani.